Τα νησιά του Αιγαίου είναι ξακουστά για πολλούς λόγους· τα επιλέγουμε για τις γαλάζιες παραλίες τους, τα φυσικά τους τοπία και τα γραφικά τους σοκάκια. Ένα σημαντικό κομμάτι της ταυτότητάς τους αποτελούν, ωστόσο, και τα τοπικά τους εδέσματα, οι ξεχωριστές αυτές γεύσεις που διαμορφώθηκαν από γενιά σε γενιά στο βάθος του χρόνου.
Παρόλο που η κουζίνα του Αιγαίου έχει χαρακτηριστεί ως απλή, είναι αυτή ακριβώς η λιτότητα των γεύσεων σε συνδυασμό με τις πλούσιες πρώτες ύλες που προσελκύει χιλιάδες ανθρώπους να γευτούν τα πιάτα της. Από τα Δωδεκάνησα έως τις Κυκλάδες και την Κρήτη, εξερευνούμε τις τοπικές γεύσεις που ξεχωρίζουν.
Στη Μήλο για καρπουζένια
Η καρπουζένια, ή αλλιώς καρπουζόπιτα, είναι αναμφίβολα ένα από τα πιο πρωτότυπα κυκλαδίτικα πιάτα που θα συναντήσει κανείς και στη Φολέγανδρο ή την Κίμωλο. Αποτελεί παραδοσιακό γλυκό για τις νοικοκυρές της Μήλου, οι οποίες για πολλές γενιές την προετοιμάζουν μόνο με καρπούζι, μέλι, αλεύρι και σουσάμι. Ανάλογα ξακουστό μηλέικο πιάτο αποτελεί και το «κουφέτο», ένα ιδιαίτερο γλυκό του κουταλιού που παρασκευάζεται από λευκή κολοκύθα (είδος μοναδικό για τον τόπο), μέλι και αμύγδαλο και σερβίρεται παραδοσιακά σε γάμους και βαφτίσια. Μην ξεχάσετε να αναζητήσετε και τις παραδοσιακές φλάουνες Μήλου, που φτιάχνονται από χειροποίητο φύλλο και έχουν πλούσια γέμιση από άγρια χόρτα, σπανάκι, ρύζι και σταφίδες.
Στη Σίφνο για μαστέλο και ρεβιθάδα
Η γενέτειρα του Νίκου Τσελεμεντέ δεν θα μπορούσε να μην φημίζεται για τις τοπικές τις γεύσεις. Το μαστέλο, που είναι αρνάκι που ψήνεται για πολλές ώρες στον ξυλόφουρνο και σερβίρεται σχεδόν λιωμένο με κρασί και δεντρολίβανο, είναι αναμφίβολα η πιο διάσημη συνταγή της σιφνέικης κουζίνας. Η ρεβιθάδα Σίφνου, η οποία μαγειρεύεται σε ειδικό τσουκάλι κι αυτή για πολλές ώρες ή και όλη τη νύχτα στον ξυλόφουρνο, είναι ένα ακόμη πιάτο που δεν πρέπει να χάσεις εάν βρεθείς στη Σίφνο, μαζί με τους παραδοσιακούς ρεβιθοκεφτέδες και τα σιφνέικα αμυγδαλωτά.
Στη Σύρο για λουκούμι
Δεν γίνεται κάποιος να ακούσει για λουκούμια και να μη σκεφτεί το νησί της Σύρου. Το Συριανό λουκούμι έχει δικαίως κερδίσει τον τίτλο του νοστιμότερου στην Ελλάδα και παραδοσιακά απολαμβάνονται με τον καφέ. Θα τα συναντήσεις σε όλα τα μέρη του νησιού και σε δεκάδες γεύσεις, με μεγάλο πρωταγωνιστή το λουκούμι τριαντάφυλλο. Το τυρί Σαν Μιχάλη (ΠΟΠ) , η ελληνική «παρμεζάνα» όπως έχει χαρακτηριστεί, είναι το πιο ξακουστό τυρί της Σύρου και θα το βρεις να σερβίρεται κρύο ή ως σαγανάκι, ενώ η γεύση του είναι πικάντικη και με ίχνη από καρύδι. Σημαντική προσθήκη στα Συριανά εδέσματα είναι και το παραδοσιακό λουκάνικο με μάραθο.
Στη Νάξο για γραβιέρα
Η γραβιέρα Νάξου (ΠΟΠ), όπως και η πατάτα, αποτελούν δύο τοπικά ναξιώτικα προϊόντα που ταξιδεύουν σε όλη την Ελλάδα και που επιβάλλεται κάνεις να δοκιμάσει όταν βρεθεί στον τόπο προέλευσης τους. Η γραβιέρα Νάξου χρησιμοποιείται στα περισσότερα παραδοσιακά φαγητά του νησιού και θα τη βρεις συχνά και σε ψητή μορφή ως σαγανάκι, όπως και το αρσενικό Νάξου. Γνωστό παραδοσιακό γλυκό του νησιού αποτελεί το γλυκό του κουταλιού κίτρο, που παρασκευάζεται συνήθως στο χωριό Χαλκί της Νάξου, όπως και το αντίστοιχο διάσημο λικέρ. Ένα από τα πολλά παραδοσιακά πιάτα που αξίζει να δοκιμάσεις στο νησί είναι το χοιρινό ρόστο, που μαγειρεύεται για πολλές ώρες με σκόρδο και κρασί και σερβίρεται με ζυμαρικά.
Στη Σαντορίνη για ντοματοκεφτέδες
Οι ντοματοκεφτέδες Σαντορίνης που παρασκευάζονται από το τοπικό ντοματάκι Σαντορίνης (ΠΟΠ), αποτελούν έναν μεζέ – σήμα κατατεθέν του νησιού και θα τους βρεις σε κάθε μεριά της Σαντορίνης. Αντίστοιχα, η διάσημη φάβα Σαντορίνης, συνοδεύει δεκάδες πιάτα της τοπικής κουζίνας και μπορείς να τη βρεις είτε στην κλασσική μορφή της με φρέσκια κάππαρη και κρεμμύδι είτε σε πιο gourmet παρασκευές. Για γλυκό αναζήτησε την Σαντορινιά πουτίγκα, φτιαγμένη από σιμιγδάλι και γάλα, η οποία παρασκευάζεται σε πολλά σημεία του νησιού με μοντέρνες παραλλαγές.
Στην Αμοργό για πατατάτο
Το γνωστότερο τοπικό έδεσμα του νησιού είναι το Αμοργιανό πατατάτο, που φτιάχνεται από κατσικίσιο κρέας με πατάτες στην κατσαρόλα. Θα το συναντήσεις στα περισσότερα μαγαζιά αλλά και νοικοκυριά του νησιού, όμως λέγεται πως το καλύτερο πατατάτο θα το βρεις στο πανηγύρι της Αγίας Παρασκευής στην Κάτω Μεριά Αμοργού, όπου το κρέας σιγομαγειρεύεται όλο το βράδυ. Στα νοικοκυριά του νησιού θα σε καλωσορίσουν με ψημένη ρακή, η οποία φτιάχνεται με προσθήκη μελιού και μπαχαρικών που προσθέτουν έντονη γεύση ενώ κάνουν τη ρακή πιο ελαφριά. Ονομάζεται « ψημένη » εφόσον η καραμέλα του μελιού ψήνεται σιγά σιγά μέσα στο αλκοόλ με την πάροδο του χρόνου. Στα Αμοργιανά μαγαζιά αναζήτησε τους παραδοσιακούς φαβοκεφτέδες και τη φάβα παντρεμένη, με κάππαρη και λεμόνι.
Στη Χίο για μαστίχα
Δεν θα μπορούσε να γίνει λόγος για τοπικές γεύσεις Χίου χωρίς τον πρωταγωνιστή τους , τη μαστίχα. Οι Χιώτες χρησιμοποιούν τη διάσημη αυτή πρώτη ύλη προκειμένου να παρασκευάσουν λικέρ, λουκούμια και γλυκό υποβρύχιο μεταξύ άλλων, και εάν βρεθείς στον τόπο προέλευσής της φρόντισε να δοκιμάσεις είτε τα προιϊόντα της είτε την αγνή, σκέτη μαστίχα που προσφέρεται σε όλο το νησί. Ιδιαίτερα γνωστό είναι και το τοπικό τυρί, το μαστέλο Χίου, που είναι ανάλαφρο και μαστιχωτό και χρησιμοποιείται συνήθως για σαγανάκι. Σε ένα μαγαζί του νησιού αξίζει επίσης να δοκιμάσεις το παραδοσιακό σφουγγάτο με κουτσουνάδες, που είναι ομελέτα με φύλλα παπαρούνας, πριν ανθίσει.
Στην Κω για κρασοτύρι
Το κρασοτύρι, ή αλλιώς διαμάντι της Κω, είναι πρόβειο ή κατσικίσιο τυρί που ωριμάζει στην οινολάσπη, και αποτελεί το γνωστότερο τοπικό προϊόν του νησιού. Μπορείς να το βρεις στα μαγαζιά και τα παντοπωλεία της Κω και τρώγεται ώμο, ειδικά με κόκκινο κρασί, ή ως σαγανάκι. Την τελευταία Κυριακή της αποκριάς στη Κω θα συναντήσεις την Πασά Μακαρούνα, το παραδοσιακό γεύμα πριν τη Σαρακοστή. Παρασκευάζεται με ζυμαρικά, σπιτικό λεπτό φύλλο, και μυζήθρα, και θα το βρεις πιο εύκολα σε κάποιο νοικοκυριό παρά στα εστιατόρια του νησιού, όπου σπανίζει.
Στη Ρόδο για πιταρούδια
Τα πιταρούδια Ρόδου φτιάχνονται στο νησί κάθε εποχή με διάφορα υλικά, τα οποία γίνονται μείγμα με αλεύρι, κρεμμύδι και μυζήθρα και τηγανίζονται. Τα γνωστότερα είναι τα πιταρούδια με ρεβίθια αλλά και με κιμά, που παρασκευάζονται με τον πρωταγωνιστή της Ρόδου– το κύμινο. Στη Ρόδο θα συναντήσεις και τη λακάνη, ένα από τα χαρακτηριστικότερα εδέσματα του νησιού. Αποτελείται από κατσικάκι, ρεβίθια, κύμινο και άλλα μυρωδικά και σιγομαγειρεύεται για περίπου 4 ώρες. Παραδοσιακό Ροδίτικο γλυκό είναι το μελεκούνι, το οποίο μοιάζει με μαλακότερη εκδοχή του παστελιού και αρωματίζεται με κανέλα, γαρύφαλλο και πορτοκάλι.
Στην Κρήτη για καλιτσούνια
Η κρητική κουζίνα είναι γνωστή πλέον παγκοσμίως, ενώ έχει χαρακτηριστεί η μητέρα της μεσογειακής διατροφής, κρύβοντας αμέτρητες τοπικές γεύσεις. Ένα από τα γνωστότερα εδέσματα του νησιού είναι τα παραδοσιακά καλιτσούνια, πιτάκια τηγανητά με γέμιση Κρητικής μυζήθρας. Στην παραδοσιακή κρητική κουζίνα θα βρεις σε πολλές παραλλαγές και χειροποίητα σκιουφιχτά, ζυμαρικά δηλαδή που σερβίρονται με κρητική στάκα και ανθότυρο, ενώ συνοδεύονται συνήθως από κρέας. Δεν θα μπορούσε να παραλειφθεί και το πασίγνωστο κρητικό γαμοπίλαφο, το οποίο είναι ρύζι μαγειρεμένο σε ζωμό κρέατος και σερβιρισμένο με αρκετό στακοβούτυρο. Για πολλές γενιές το πιάτο αυτό συνοδεύει γιορτινές περιστάσεις και γάμους ενώ λέγεται ότι το καλύτερο γαμοπίλαφο δε θα το βρεις σε κάποιο μαγαζί, αλλά σε έναν Κρητικό γάμο, όπου όλοι είναι ευπρόσδεκτοι να έρθουν, να γιορτάσουν και να φάνε παρέα.
