Υπάρχουν ηθοποιοί που ερμηνεύουν χαρακτήρες. Και υπάρχουν κι εκείνοι που, κάθε φορά που εμφανίζονται, μοιάζουν να γεννιούνται ξανά σε έναν άλλο ρόλο, σε μια εντελώς διαφορετική συνθήκη, σαν να αλλάζουν δέρμα, φωνή, βλέμμα, ψυχή. Ο Λάμπρος Κωνσταντέας ανήκει με βεβαιότητα στη δεύτερη κατηγορία. Από τις «Άγριες Μέλισσες» και τον «Όρκο», μέχρι τους «Παγιδευμένους» και το «Grand Hotel», κανείς δεν μπορεί να τον τοποθετήσει σε ένα καλούπι. Και αυτό ακριβώς είναι που τον κάνει τόσο γοητευτικό στο κοινό και τόσο συζητημένο στον χώρο της τηλεόρασης.
Στην αρχή της κουβέντας μας του λέω πως θεωρώ σπάνιο το γεγονός ότι μπορεί να μεταμορφώνεται τόσο πολύ από ρόλο σε ρόλο, ώστε το κοινό να μην τον κωδικοποιεί ποτέ, αλλά να τον αποδέχεται κάθε φορά ως κάτι νέο, αφομοιώνοντας τον στη διαφορετική του παρουσία. Σκύβει το κεφάλι ελαφρά και χαμογελάει. «Αυτό που μου λες με κάνει και νιώθω σαν παγώνι που φουσκώνει», λέει γελώντας. «Αλλά ειλικρινά, είναι το ωραιότερο κομπλιμέντο που θα μπορούσα να ακούσω. Γιατί δεν προσπαθώ να εντυπωσιάσω προσπαθώ να πω την αλήθεια του κάθε χαρακτήρα. Αν αυτό περνάει και με βλέπουν κάθε φορά αλλιώς, με κάνει πολύ ευτυχισμένο».
Ο πρώτος κρίκος: «Ο Όρκος»
Μετά τις “Άγριες Μέλισσες” και πριν τους “Παγιδευμένους”, έκανα έναν ρόλο πιο “χαλαρό” στην ΕΡΤ, στη σειρά “Ο Όρκος” με τον Σπύρο Μιχαλόπουλο. Ήταν η πρώτη φορά που μου ζητήθηκε να κάνω κάτι τόσο διαφορετικό όχι βέβαια στον βαθμό των “Παγιδευμένων”, αλλά είχε πολύ ενδιαφέρον.
Στη σειρά αυτή, ενσαρκώνει έναν γιο πλούσιας οικογένειας, ένα παιδί με βαριά ζητήματα σχέσης με τον πατέρα του και, βαθύτερα, με τον ίδιο του τον εαυτό. Η υπόθεση ξεκινά από την εξαφάνιση μιας κοπέλας, η οποία στη συνέχεια αποκαλύπτεται πως ήταν θύμα βιασμού και δολοφονίας. Η σκιά της συνενοχής βαραίνει και τον χαρακτήρα του, που φαίνεται να έχει καλυφθεί από το ίδιο το σύστημα και την οικογένειά του.
Με τις κουβέντες του να μας λέει: Ήταν σαν να στήθηκε μια ανατομία ενός ανθρώπου που έχει μάθει να ζει με προνόμια, αλλά κουβαλά μέσα του μια τεράστια σύγκρουση. Και για μένα ήταν μια πρόβα για να μπω σε πιο σκοτεινά ψυχολογικά εδάφη, όπως αυτά που ήρθαν μετά. «Ήταν ωραίος πρόδρομος για να δοκιμάσεις διαφορετικά ηλικιακά και συναισθηματικά στρώματα».
Στο σκοτάδι των «Παγιδευμένων»
Στους «Παγιδευμένους», ο Λάμπρος κάνει βουτιά στα βάθη ενός χαρακτήρα σύνθετου, σκοτεινού και χειριστικού. «Με τον Παναγιώτη, έκανα μεγάλη έρευνα», λέει. «Ήθελα να καταλάβω τι είναι αυτό που κάνει κάποιον να λειτουργεί έτσι. Πώς μπορείς να του δώσεις όνομα και σχήμα, ώστε να τον καταλάβεις και να τον ερμηνεύσεις».
Μέσα από τη μελέτη του, εντοπίζει βασικά μοτίβα: ναρκισσισμός, γοητεία, χειριστικότητα. «Αυτοί οι άνθρωποι είναι ελκυστικοί όχι επειδή είναι όμορφοι, αλλά επειδή έχουν μια ενέργεια που σου υπόσχεται τα πάντα. Σχεδόν αποπλανητική. Είναι ανοιχτοί, σχεδόν υπερβολικά. Και το αστείο είναι ότι τίποτα από όλα αυτά δεν ήταν γραμμένο στο σενάριο».
Του τα αποκαλύπτει η έρευνα, αλλά και το ένστικτό του. Και όταν βλέπει το κοινό να αντιδρά, νιώθει ότι κάτι επικοινώνησε σωστά. «Ήταν εντυπωσιακό: οι πρώτες κριτικές έλεγαν πως “ο Παναγιώτης κάτι κάνει, κάτι περίεργο συμβαίνει μ’ αυτόν”, “φλερτάρει με το σύμπαν”, έγραφαν. Και χαμογελούσα, γιατί μέσα μου ο χαρακτήρας ήταν σχεδόν παν-σεξουαλικός. Έβγαζε μια ενέργεια: “μπορώ να κάνω τα πάντα και όλοι θέλετε να είστε μαζί μου”. Αυτό ήταν πολύ ενδιαφέρον γιατί εγώ, ως άνθρωπος, δεν έχω αυτή την αυτοπεποίθηση. Αλλά ο κόσμος το διάβασε έτσι κι αυτό ήταν αποκαλυπτικό».
Όμως το ερώτημα παραμένει: γιατί μας ελκύει τόσο πολύ αυτό το σκοτεινό; «Με προβληματίζει», παραδέχεται. «Το βλέπεις και στο “You”, ας πούμε ένας χειριστικός τύπος, και τον λατρεύει ο κόσμος. Δεν είναι δείγμα κοινωνίας αυτό, είναι μυθοπλασία, αλλά λέει κάτι για το πόσο ελκυστική είναι η τοξικότητα. Πιστεύουμε ότι εμείς θα αλλάξουμε τον άλλον. Ή ότι το “κακό παιδί” είναι πιο ενδιαφέρον».
Το «Grand Hotel» και η ευαλωτότητα
Αν ο Παναγιώτης στους «Παγιδευμένους» ήταν σκοτεινός και εξωστρεφής, ο Νικόλας στο «Grand Hotel» είναι ακριβώς το αντίθετο. Εσωστρεφής, άκαμπτος, γεμάτος φόβο. «Ο Νικόλας, τουλάχιστον στα πρώτα εξήντα επεισόδια, δεν μπορούσε να κοιτάξει άνθρωπο στα μάτια. Είχε μάθει πως αυτό είναι επικίνδυνο. Δεν άντεχε αυτή την ενέργεια. Και αυτό, εγώ το έχω νιώσει όχι καθημερινά, αλλά σε στιγμές. Μια μέρα, ένα απόγευμα, που είμαι τόσο ευάλωτος που δεν θέλω να με δει κανείς. Θέλω να είμαι κλεισμένος στο δικό μου σύστημα. Ο Νικόλας το ζει κάθε μέρα. Αυτή είναι η διαφορά».
Στο Grand Hotel, ο χαρακτήρας του διανύει μια πλήρη διαδρομή. Από την κοινωνική αμηχανία και την εσωστρέφεια, φτάνει να διεκδικεί τον έρωτα, τη φιλία, την ευτυχία. «Αρχίζει από έναν άνθρωπο αγκυλωμένο κοινωνικά, χωρίς δεξιότητες, που δεν ξέρει τι σημαίνει φίλος, σύντροφος, έρωτας. Και φτάνει στο σημείο να έχει δύναμη, να διεκδικεί πράγματα. Αυτό είναι που με συγκινεί. Ξεκινά από τον φόβο και φτάνει στο ρίσκο. Και αλλάζει. Και νιώθω περήφανος που το βλέπει κι ο κόσμος».
Ο εαυτός μέσα στους άλλους
Τον ρωτώ αν όλα αυτά σημαίνουν πως κάθε φορά παίζει κάποιον άλλον. Ή αν παίζει κομμάτια του εαυτού του. Η απάντηση έρχεται χωρίς δισταγμό.
«Στην πραγματικότητα, παίζουμε τον εαυτό μας. Όχι με τη λογική της μανιέρας. Αλλά επειδή όλα τα πράγματα είναι μέσα μας. Κάτω από τις κατάλληλες συνθήκες, μπορεί να είμαστε οτιδήποτε. Οπότε, δεν σκέφτομαι “πώς θα φτάσω αυτόν τον άνθρωπο”, αλλά “ποιος θα ήμουν εγώ αν είχα ζήσει αυτή την παιδική ηλικία”. Αν καταλάβω τη συνθήκη, μπορώ να την πιστέψω. Και αν πρώτα εγώ πείσω τον εαυτό μου, τότε υπάρχει αλήθεια».
Και συνεχίζει, σαν να θέλει να το κάνει πιο σαφές:
«Έχω πίστη ότι στην πραγματικότητα δεν καλούμαι να κάνω κάτι έξω από μένα. Για να το εξηγήσω αν ήμουν ζωγράφος και μου έλεγες “ζωγράφισε κάτι καταπληκτικό, υπέροχο, δύσκολο”, μπορεί και να κολλούσα. Γιατί δεν ξέρω αν το χέρι μου μπορεί να το κάνει. Με την υποκριτική δεν σου λέω ότι δεν δυσκολεύομαι πουθενά φυσικά και δυσκολεύομαι. Και αγχώνομαι, και για το πώς θα βγουν οι σκηνές, και για το αν θα είναι ουσιαστικές. Αλλά στην πραγματικότητα, όταν σκέφτομαι έναν χαρακτήρα, δεν έχω σκεφτεί ποτέ “πώς θα το κάνω εγώ αυτό τώρα”, με την έννοια ότι είμαι ένας άνθρωπος και καλούμαι να καταλάβω έναν άλλον άνθρωπο. Και δεν μου φαίνεται τρομακτικά δύσκολο να καταλάβεις τους ανθρώπους, όντας ένας άνθρωπος που ζει σε αυτόν τον κόσμο και αλληλεπιδρά με τους υπόλοιπους και έχει τα δικά του θέματα. Μου φαίνεται σε εισαγωγικά το πλεονέκτημα της δουλειάς μας το ότι καλούμαι να παίξω ανθρώπους. Δεν καλούμαι να παίξω κάτι που δεν ξέρω τι είναι. Δεν καλούμαι να ζωγραφίσω κάτι που δεν υπάρχει. Καλούμαι να συνεχίσω να ζω με μια συγκεκριμένη συμπεριφορά. Ίσως να μην είναι η καθημερινή δική μου, αλλά μέχρι εκεί. Στο μυαλό μου είναι μια αίσθηση αυτό όπου περνάει απ’ όλα: περνάει φυσικά από τη φαντασία, είναι το σώμα, είναι η φωνή, η ανθρώπινη συμπεριφορά, είναι τα πάντα. Και θεωρώ ότι με έναν τρόπο καλούμαστε να αποτυπώσουμε τις ανθρώπινες επιθυμίες, τους φόβους και τις ανθρώπινες συμπεριφορές».
Το λέει ήρεμα, σχεδόν στοχαστικά. Και είναι αυτή η στάση η ειλικρίνεια, η αμφιβολία, η ανάγκη να πείσει πρώτα τον εαυτό του και μετά τους άλλους που κάνει τον Λάμπρο Κωνσταντέα ξεχωριστό. Δεν ερμηνεύει για να εντυπωσιάσει. Ερμηνεύει για να καταλάβει. Και μέσα από κάθε ρόλο, κάτι αλλάζει και σε αυτόν, και σε μας.
