Ποιος να μου το έλεγε ότι θα κατέληγα να της πάρω συνέντευξη! Πριν από λίγα χρόνια όταν μου έκανε μάθημα Λογοτεχνίας στα χρόνια του Λυκείου. Πάντοτε την συμπαθούσα και την εκτιμούσα και δεν το λέω φυσικά επειδή είναι εδώ μπροστά μου. Πάντοτε ήταν άνθρωπος της τέχνης και κατάφερε αυτό το χάρισμα της να το εξελίξει. Μιλάω λοιπόν για την κυρία Αγγελική Ρουμπιέ.
Ξέρω ότι είστε Βέρα Λειβαδίτισσα, με καταγωγή από μητέρα και πατέρα εδώ από Λιβαδειά. Απόφοιτος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρώην τμήματος ΦΠΨ εξ ου και διδάσκατε φιλολογικά μαθήματα. Μου έκανε εντύπωση όμως όταν έμαθα ότι έχετε τελειώσει και τη Σχολή Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου στο τμήμα Θεατρικών Σπουδών στο Ναύπλιο. Τι ήταν αυτό που σας οδήγησε σε αυτήν την επιλογή;
“Τώρα με πας πολλά χρόνια πίσω. Πάντοτε μου άρεσε το σκίτσο και το σχέδιο, πάντα είχα αυτή την όρεξη αν θέλεις αυτό που σκέφτομαι να προσπαθώ να το αποτυπώσω. Θα σου πω το πιο απλό παράδειγμα. Για παράδειγμα, μου άρεσε πάρα πολύ να ζωγραφίζω στις πέτρες. Από μικρή μάλιστα έκανα συλλογή κοχυλιών, βότσαλων. Άρχισα λοιπόν να σκαλίζω, να χαράσσω πρώτα με γραμμές και μετά όταν δοκίμασα μια μέρα να ζωγραφίσω με χρώματα θαμπώθηκα στην κυριολεξία.”
Επομένως ήταν κάτι που θα μπορούσαμε να πούμε ότι το έχετε και απωθημένο; Γιατί αυτή τη κατεύθυνση την ακολουθήσατε αφότου ολοκληρώσατε τη φιλοσοφική σχολή.
“Κοίτα, από πάντα μου άρεσαν τα έργα τέχνης, για αυτό και συνέχεια επισκέπτομαι διάφορες εκθέσεις και γκαλερί. Και θέλω να είμαι ενήμερη και για όλες τις τάσεις, για κάθε μεγαλεπήβολο έργο. Για αυτό αν έχεις προσέξει και στο postmodern, πάντοτε φροντίζω τα blogs μου, όταν τα συνοδεύω με εικόνες δικές μου, να είναι καλλίγραφες. Βέβαια, να το πω αυτό, δεν είναι πάντα δικές μου οι εικόνες, γιατί είναι πολύ χρονοβόρο. Η συνεργάτιδά μου όμως σε περίπτωση που εγώ δεν έχω χρόνο, αναλαμβάνει εκείνη το έργο της εικόνας, την εμπιστεύομαι απόλυτα. Τώρα επειδή με ρώτησες και για τη Φιλοσοφική Σχολή, ξέρεις πολύ καλά και από πρώτο χέρι πόσο με ενθουσιάζει η ποίηση. Εσύ ειδικά το έχεις βιώσει από πρώτο χέρι. Γιατί έχεις τη δυνατότητα να οξύνεις, δεν μου αρέσει και πολύ η λέξη οξύνεις, να απελευθερώσεις το μυαλό σου και να χαλαρώσεις την ψυχή σου. Ήμουν και καλή σε όλα τα μαθήματα τα φιλολογικά, οπότε βρήκα την κλίση μου πιο εύκολα.”
Θα επανέλθω λίγο αργότερα στο postmodern γιατί έχω δει αρκετά από τα blog σας. Πραγματικά εκεί αποδεικνύετε και θέτετε στην επιφάνεια όλη το ταλέντο και την εργατικότητά σας, θα ήθελα όμως να σταθούμε και λίγο στην μεταπτυχιακή σας διατριβή που όταν εγώ σας είχα καθηγήτρια δεν την είχατε. Μιλάω για τις σπουδές σας στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Μόλις πέρσι μάλιστα ορκιστήκατε.
“Δεν προέκυψε καθόλου τυχαία αυτή η προοπτική. Επειδή τα τελευταία χρόνια, έχω αποφασίσει να συμμετέχω σε εθελοντικές οργανώσεις, και μάλιστα σε αρκετές περιπτώσεις έχω υπάρξει χρηματοδότης σε εράνους γιατί εντάξει δεν θα το κρύψω, έχω από πίσω μου οικονομικά εχέγγυα αν θέλεις, και μπορώ να συνεισφέρω σε οικονομικά ασθενέστερους. Οπότε κυρίως έγινε για πρακτικούς λόγους, καθώς μέσα από την διπλωματική εργασία στο πλαίσιο της Τραπεζικής Διοίκησης έμαθα αρκετά σχετικά με την ορθή διαχείριση των πόρων μου. Ήταν πολύ ωραία εμπειρία, γενικότερα Γιάννη όσα περισσότερα πτυχία έχεις τόσο καλύτερα είναι για σένα. Τίποτα δεν πάει χαμένο.”
Τώρα που είπατε για το έργο σας μου δίνετε πολύ ωραία πάσα να σας ρωτήσω για τη συμμετοχή σας στις αυτοδιοικητικές εκλογές του περασμένου Οκτωβρίου. Μπορεί να μην εκλεχτήκατε αλλά σίγουρα ήταν πολύ κερδοφόρα η διαδικασία για εσάς.
“Μόνο ωφέλιμο είναι να συμμετέχεις στα κοινά. Το ότι δεν ευδοκίμησε μια προσπάθεια και για πρώτη φορά δεν σημαίνει κάτι. Και επίσης η προεκλογικές καμπάνιες δεν είναι πολύ εύκολες. Οπότε, ωραία εμπειρία αλλά δεν νομίζω να το ξανακάνω.”
Θα ήθελα λίγο να μου πείτε τώρα, και ανυπομονώ για να είμαι ειλικρινής, για τη δραστηριότητά σας στο postmodern.
“Εδώ και 5 χρόνια περίπου καταπιάνομαι με τα blogs στο postmodern και ευχαριστώ τον αγαπημένο μου τον Δημήτρη Καλαντζή, δημιουργό του postmodern, που μου έδωσε αυτή τη δυνατότητα να συμπορευτούμε. Πραγματικά, είναι κάτι το οποίο μου δίνει πραγματική ευχαρίστηση, γιατί η ποίηση όπως ξέρεις είναι κάτι με το οποίο καταπιάνομαι πάρα πολύ και στον ελεύθερό μου χρόνο. Γενικότερα, πιστεύω ότι η τέχνη καταφέρνει να βγάλει από μέσα μας το φως. Και για αυτόν ακριβώς τον λόγο η ποίηση όπως και η ζωγραφική είναι πολύ σημαντικό, κατά τη γνώμη μου, να μεταλαμπαδεύονται στα παιδιά από μικρή ηλικία. Η αλήθεια είναι ότι στο postmodern έχω επικεντρωθεί περισσότερο στην δημιουργία ποιημάτων, φροντίζοντας πάντοτε να αποτυπώνω το εκάστοτε δημιούργημα με τις πιο κατάλληλες λέξεις, με τον πιο κατάλληλο τρόπο και με την πιο κατάλληλη δυναμική. Είναι αρκετά χρονοβόρα η σύνθεση, όπως και η έμπνευση δεν έρχεται ουρανοκατέβατη. Για αυτό αν έχεις παρατηρήσει δεν αναρτώ πολύ συχνά blogs. Αυτό βέβαια έχει να κάνει και με το ότι είμαι τελειομανής. Προτιμώ να είναι κάτι που θα νιώσω ότι ναι θα περάσει στο κοινό και όχι κάτι που να μην το αγγίξει.”
Έχω την εντύπωση ότι πάντοτε σε κάθε σας blog προσπαθείτε να αποτυπώσετε τον παλμό των κοινωνικών καταλοίπων ακόμη και σε περιόδους κάποιας επετείου ή κάποιου αφιερώματος σε ένα πρόσωπο. Για παράδειγμα παρατήρησα ότι πέρσι ανεβάσατε 3 blogs αφιερωμένα στην Αλίκη Βουγιουκλάκη ακριβώς την ημέρα που έκλεινε πλέον τα 27 χρόνια από τότε που έφυγε από τη ζωή. Αποτελεί μια συνήθη τακτική εκ μέρους σας να μην επιτρέπετε να περνάνε επιφανειακά κάποια σημαντικά γεγονότα;
“Η γνώμη μου είναι ότι θησαυρούς που έχουν αφήσει ανεξίτηλο το αποτύπωμά τους δεν τους αγγίζεις και δεν τους βεβηλώνεις. Στο αναφέρω αυτό για τη περίπτωση της Αλίκης Βουγιουκλάκη, η οποία αποτέλεσε την πρώτη ανεπίσημη δραματική σχολή της χώρας, και επίσης δεν καταλαβαίνω γιατί πρέπει οπωσδήποτε να σπιλώσουμε υπολήψεις που σφράγισαν την παράδοση και ταυτόχρονα άνοιξαν τον δρόμο για περιθώρια εξέλιξης στο χώρο της ηθοποιίας. Επίσης, όντας αρκετά θεατρόφιλη, σου ομολογώ ότι πολλές φορές το έχω δει το συγκεκριμένο φαινόμενο με πολλά ονόματα που με σπουδαία καλλιτεχνική υπόσταση δέχτηκαν και δέχονται και μετά θάνατον δριμεία κριτική. Πράγματι, έγραψα 3 blogs κατ εξαίρεση στην συνήθειά μου να αποτυπώνω ποιήματα, γιατί θεώρησα άδικη την αναδημοσίευση μιας σκληρής κριτικής με αφορμή τα 27 χρόνια για το θάνατό της, για την ενσάρκωση της Αντιγόνης στην Επίδαυρο το 1990. Στα υπόλοιπα κοινωνικά ζητήματα που επισήμανες θα σου πω ότι πράγματι προσπαθώ να δώσω το δικό μου μήνυμα στον οποιονδήποτε αναγνώστη του blog για οποιοδήποτε κοινωνικό θέμα, όπως επίσης και σε περιόδους γιορτών, Χριστουγέννων και άλλα.”
Αναφέρατε ότι είστε αρκετά θεατρόφιλη. Το έχω συνειδητοποιήσει και εγώ αυτό, καθώς εδώ και χρόνια που σας ακολουθώ στα social media, σας βλέπω να κάνετε αρκετές αναρτήσεις. Τι ακριβώς είναι αυτό που σας ωθεί εκτός από την ποίηση και την ζωγραφική, τα οποία είναι και η μεγάλη σας αγάπη, να ασχολείστε και με τα υπόλοιπα πολιτισμικά δρώμενα;
“Στην αρχή, ξεκινήσαμε με τον άντρα μου, κυρίως όντας και πιο νέα πριν από 20 χρόνια περίπου, και απελευθερωμένη τότε από επαγγελματικές υποχρεώσεις, να περιπλανόμαστε εντός του καλλιτεχνικού χώρου κατά βάση λόγω της δικής μου καλλιτεχνικής υπόστασης. Τότε, λοιπόν σκεφτόμασταν ότι θα έρθουμε σε επαφή με νέους ανθρώπους, εντάξει είχαμε και άλλες αντοχές. Στην πορεία όμως δεν ξέρω αν λόγω της δικής μου αγάπης και έχοντας το μικρόβιο για την ποίηση και τη ζωγραφική παρασύρθηκα εντός εισαγωγικών στον χώρο του θεάτρου, ή αν όντως προέκυψε τυχαία. Το σίγουρο όμως είναι ότι έγινε αδιαφιλονίκητο χόμπι μου.”
Πάντως, μιας και μιλήσαμε για κοινωνικά ζητήματα, επειδή καλώς ή κακώς ακούμε πλέον και μέσω του κινήματος του #metoo για ιστορίες κακοποίησης, και ειδικά στον χώρο του θεάτρου τα τελευταία χρόνια, ποια είναι ακριβώς η δική σας τοποθέτηση; Και επίσης, όντας αναμεμειγμένη με τα δρώμενα του θεάτρου έχετε υπάρξει πότε αυτόπτης μάρτυρας τέτοιων περιστατικών;
“Χαίρομαι που με ρωτάς, θέλω βέβαια να είμαι αρκετά φειδωλή ως προς την απάντησή μου ότι: συντασσόμαστε με τα θύματα, αλλά δεν ρίχνουμε λάσπη στο έργο του δημιουργού.”
Μου κάνει εντύπωση πάντως που δεν έχετε ανεβάσει κανένα αφιέρωμα ή blog για μια θεατρική παράσταση; Είναι η κοινή γραμμή που θέλετε να ακολουθείτε προτάσσοντας μόνο την ποίηση ή μήπως νιώθετε ότι είστε περισσότερο εξοικειωμένη στον άξονα της ποίησης;
“Καταρχάς, στο πλαίσιο αυτό ξεκίνησε και η συνεργασία μας με τον Δημήτρη Καλαντζή, αν και σκεφτόμασταν να επεκταθώ σε διάφορους τομείς του πολιτισμού και του θεάτρου, μιας και εκείνος καλύπτει ευρύ ειδησεογραφικό ρεπορτάζ, αλλά νομίζω ότι ο κλάδος της ποίησης μου είναι το δυνατό μου σημείο. Ωστόσο, όπως σου είπα και πριν δεν υπάρχει και χρόνος για κάτι άλλο πέρα από την ποίηση. Γενικά, είναι αυτό που σου ανέφερα προηγουμένως, ότι η δημιουργία ενός ποιήματος δεν πρέπει να είναι βιαστική, διότι χάνεται η γοητεία του. Με στεναχωρεί μάλιστα και βλέπω ότι πλέον δεν υπάρχει πολύ ενδιαφέρον για τη ποίηση και θλίβομαι επίσης από το γεγονός ότι ποιήματα όπως οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι του Σολωμού, η Στροφή του Σεφέρη, η Ιθάκη του Καβάφη, εμβληματικά ποιήματα της Κικής Δημουλά απλώς διδάσκονται στα σχολεία από εμάς τους φιλολόγους και μετά όλοι τα εξαλείφουν από το μυαλό τους.”
Στα φιλολογικά μαθήματα, παραδείγματος χάριν στις αρχαίες τραγωδίες όπως η Αντιγόνη του Σοφοκλή που διδάσκεται στην Α Λυκείου, θα αποδώσετε θεατρική παράδοση γνώσεων, θα μείνετε στην τακτική της ανάλυσης του αρχαίου κειμένου, γραμματικής, συντακτικού ή συνδυασμός;
“Φυσικά και ένας συνδυασμός και των δύο και αν θυμάσαι όταν κάναμε Λογοτεχνία μαζί πάντοτε προσπαθούσα να έχω μια ύλη εμπεριστατωμένου φάσματος, καλύπτοντας την πνευματική καλλιέργεια των μαθητών αναλύοντας κάθε στίχο ενός ποιήματος και από την άλλη ετυμολογική ανάλυση του ποιήματος με ανάλυση μέτρου, ομοιοκαταληξίας, στοίχιση και άλλα. Έτσι ακριβώς και σε όλα τα φιλολογικά μαθήματα που ενέχουν θεατρική απεικόνιση, χρησιμοποιώ αντίστοιχα την ίδια τεχνική.”
Θέλω να μείνουμε λίγο στο κομμάτι της ζωγραφικής. Πόσο σημαντική είναι η έννοια της σύνθεσης, της αρμονίας, της ισορροπίας; Ο καμβάς ενός ζωγράφου είναι πράγματι ένα εργαλείο που αποτελεί έμπνευση; Μπορεί δηλαδή ο καθένας τόσο απλά να κάνει μια μουτζούρα και να το βαφτίσει αφηρημένη τέχνη;
“Θα σου πω κάτι, σε ηλικία περίπου 7 ετών όταν ξεκίνησα πλέον να μαθαίνω ζωγραφική ως αυτοδίδακτη γιατί τότε δεν υπήρχε ιδιωτική δραστηριότητα με επαγγελματία δάσκαλο όπως σήμερα, μια απλή γραμμή που έκανα ήταν μια απλή μουτζούρα. Η μουτζούρα είναι λίγο παρεξηγημένη έννοια, από κάθε μουτζούρα προκύπτει κάτι, αν βάλεις τη φαντασία σου να λειτουργήσει θα δεις ότι η μουτζούρα δείχνει κάτι από το χαρακτήρα σου. Δε σημαίνει ότι η μουτζούρα είναι για τα σκουπίδια κατευθείαν. Εγώ λοιπόν μέσα από τις μουτζούρες άρχισα να βλέπω πράγματα, φαντασία, λογική, όπως θέλεις πες το. Δεν τις πέταξα ποτέ και όταν πέρασα στην Καλών Τεχνών από αυτές τις μουτζούρες κατάφερα να σχεδιάσω μια σειρά από αρχιτεκτονικά κτίρια και έτσι κατάφερα να κατασκευάσω τον πρώτο μου πίνακα, την οροσειρά στα Ιμαλάια. Επομένως, και η σύνθεση, αρμονία, ισορροπία και όλα αυτά είναι πολύ σχετικά. Επειδή με ρώτησες και για την αφηρημένη τέχνη, η αλήθεια είναι ότι ο όρος έχει εργαλειοποιηθεί κατ εξακολούθηση. Η αφηρημένη τέχνη έχει τις ρίζες της στον Πωλ Σεζάν με στοιχεία τοπίου σαν γεωμετρικά σχήματα, και για αυτό το θαύμαζαν οι κυβιστές. Τον όρο τον εξέλιξαν οι Γκογκέν, Ναμπί, Φωβ.”
Μιας και αναφερθήκατε σε γεωμετρία, και μιας και είστε η καθ ύλην αρμόδια πώς ακριβώς η τέχνη της ζωγραφικής συνδέεται με τέχνες όπως η γλυπτική, η αγγειοπλαστική και πώς ακριβώς επιδρά πάνω σε επιστήμες της αριθμητικής;
“Ε, λοιπόν αυτό είναι το μαγικό συστατικό της ζωγραφικής. Το ότι προσαρμόζεται. Η γλυπτική έχει την ιδιότητα, από όσο γνωρίζω τουλάχιστον να δημιουργεί σχέδια να χαράσσει, να σχηματίζει. Η αγγειοπλαστική πάλι πλάθει σχέδια με τα χέρια, η αριθμητική-η γεωμετρία δηλαδή για να είμαστε ακριβείς- παράγει σχέδιο. Η μαγική λέξη που ενώνει όλες αυτές τις επιστήμες είναι το σχέδιο.”
Είστε άνθρωπος που θα δεχτεί εύκολα επιρροή από κάποιον. Παραδείγματος χάριν, έρχεται κάποιος και θέλει να σας πουλήσει τα σχέδια του, ή ένας φωτογράφος για συνεργασία σε μια γκαλερί ή ακόμη να σας παραδώσει μια ποιητική συλλογή, αυτός ο άνθρωπος θα πάρει το πράσινο φως;
“Προφανώς και ο κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός και αποδεκτός, αυτό είναι κάτι αναμφισβήτητο. Όμως, ένας εξαίρετος επαγγελματίας οφείλει να προστατεύσει την τιμή του. Οπότε, προφανώς και θα δεχτώ οτιδήποτε χρηστικό και οτιδήποτε ωφέλιμο, αλλά για να προστατεύσω τον εαυτό μου κιόλας το ανώφελο δεν το πετάω αλλά το αφήνω στην άκρη και ότι θέλει ας προκύψει μετά.”
Σε όλη αυτή τη πορεία σας υπήρξε κάποιος συμβουλάτορας, που να σας καθοδήγησε και να πάρετε τον δρόμο σας ή αποφασίσατε από μόνη τον τρόπο διαβίωσης και επιβίωσης του εαυτού σας;
”Μπορεί πριν να σου είπα ότι από μικρή ηλικία είχα βρει το στερέωμα μου και ήξερα κατά κάποιον τρόπο προς τα πού θα κινηθώ, αλλά κακά τα ψέματα ο κοινωνικός μου περίγυρος έπαιξε καθοριστικό ρόλο. Οι γονείς μου με στήριξαν και με στηρίζουν ακόμη σε κάθε μου βήμα και σε δύσκολες στιγμές που έχω περάσει. Τα πρώτα χρόνια και ο σύζυγος μου και φυσικά οι φίλοι μου. Είναι αυτό που λένε στη ζωγραφική ότι κάθε πίνακας έχει μια δική του μοναδική γοητεία που καθρεφτίζει τον δημιουργό του. Έτσι λοιπόν και εγώ έχω ίσως να αποτελώ τον καθρέφτη του κοινωνικού μου περιβάλλοντος.”
Μια τελευταία ερώτηση πριν κλείσουμε αυτή τη πολύ ωραία συνέντευξη, είστε άνθρωπος της υπομονής και της ηρεμίας ή θα αντιδράσετε έντονα σε κάτι που ενδεχομένως σας θίξει; Όντας ένας άνθρωπος των γραμμάτων και της τέχνης τι αντίληψη έχετε;
”Το ζήτημα είναι ο σεβασμός σε όλα, στο καθετί, είτε επιλήψιμο είτε θετικό είτε άνευ σημασίας. Όσο εκλογικεύεις τα συναισθήματά σου, είσαι ο κύριος του εαυτού σου. Δεν επιτρέπεις να χάσεις τον έλεγχο. Ακόμα και όταν δηλαδή θα θελήσω να φωνάξω όχι θα το κρατήσω, εκτός αν τόσο πολύ κάποιος με κακοχαρακτηρίσει. Δεν μου έχει τύχει κιόλας να φτάσω ποτέ στα όρια μου, οπότε μάλλον δεν ξέρω και τι θα κάνω σε τέτοια περίπτωση. Από όσο γνωρίζω τον εαυτό μου, λογικά θα το χειριστώ με ψυχραιμία.”
